HASTALIKLAR

Hastalıklar

ANOREKTAL MANOMETRİ
  • ANOREKTAL MANOMETRİ NEDİR ?
  • Makat kaslarının gücünün ölçülmesi işlemine ”anorektal manometri” tetkiki adı verilir. Bu işlem ile makatı kontrol eden kasların dinlenim ve istemli sıkma sırasındaki gücü (internal ve eksternal sfinkter fonksiyonları), kasların uzunluğu (sfinkter uzunluğu), makat ile kalın bağırsak arasındaki uyum (rekto-anal inhibitör refleks) ve rektumun genişleme kapasitesi (kompliyans) ölçülür.
  • Anorektal manometri; gaz kaçırma, kaka kaçırma, kronik kabızlık, geçirilmiş anorektal bölge operasyonlarından sonra gaz ve kakayı tutma ile ilgili sorunlar yaşanması durumlarında uygulanmaktadır.
  • İşlem nasıl uygulanır?
  • Anorektal manometri, kapiller perfüzyon tekniği, mikrobalon prob tekniği, mikrotransduser tekniği, çift balon teknikleri kullanılarak yapılabilir. Kapiller perfüzyon tekniği, en sık kullanılan tekniktir.
  • İşlemden önce lavman yapılarak rektum boşaltılır. Anorektal manometre sırasında hastalar ağrı duymadığı için herhangi bir sedasyon uygulanmamaktadır. Küçük yaşta ve ajite olan hastalarda sakinleştirici ilaç altında da bu işlem yapılabilir.
  • Hasta, kalça ve dizlerini karnına doğru çekerek sol yanına yatar. Basınç ölçer bir cihazla bilgisayara bağlı olan, içinden devamlı sabit hızda temiz su geçen 8 kanallı, 4 mm çapındaki ucu balonlu plastik bir boru (kateter) makattan bağırsağın son kısmına sokulur, makatın 10 cm yukarısına yerleştirilir. Bağırsak boşluğu ile makatın içindeki basınç dinlenirken ve makat olanca güçle sıkılırken ölçülür, kaydedilir. Kateter yavaşça geriye doğru çekilirken yarım santim aralıklarla ölçümler tekrarlanır.
  • Daha sonra hastadan öksürmesi, dışkısını tutuyormuş gibi makatını 30 saniye boyunca sıkması istenir, bu sırada makatın içindeki basınç ölçülüp kaydedilir. Bu işlemden sonra hastanın dışkılar gibi içerdeki balonu dışarı itmesi istenir. Makat ve bağırsağın son kısmının duyarlılığını reflekslerini değerlendirmek için kateterin ucundaki balon 10 – 200 ml hava ile şişirilip dışkı hissinin varlığı sorgulanır, bu sırada makat içindeki basınç ölçülür. Elde edilen değerler sağlıklı bir kişide belirlenen değerler ile karşılaştırılır.
  • Yaklaşık 20 dk süren işlemden sonra hastalar günlük yaşamlarına dönmektedir. Nadiren işlem günü makatta hafif bir yanma ve tahriş olabilir, az miktarda kanama görülebilir.
  • REKTOANAL İNHİBİTÖR REFLEKS(RAİR);
  • Rektal balonun ani olarak şişirilmesi ile anal kanal istirahat basıncının düşmesi cevabıdır.
  • Normalde, istirahat basıncının %25’den fazla düşmesi beklenir.
  • Aşağı rektal eksizyon, Hirschsprung hastalığı, skleroderma, bazen rektal prolapsus ile nörojenik anal inkontinansta RAİR kaybolur.
  • İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ GÖZTEPE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ÇOCUK CERRAHİSİ KLİNİĞİ ANOREKTAL MANOMETRE ÜNİTESİ:
  • BİOFEEDBACK TEDAVİSİ:
  • Biofeedback, bağırsağın yeniden eğitimini kapsayan davranışsal bir tedavi yöntemidir. En sık gaz ve gayta kaçırma, kronik kabızlık şikayeti olan hastalarda uygulanmaktadır. Bu tedavinin temel amaçları, defekasyon esnasında pelvik taban kaslarını ve anal sfinkteri gevşetebilmek, rektoanal koordinasyonu sağlamak ve rektal duyarlılığı geliştirmektir.Yanlış öğrenilmiş olan ıkınma hareketlerinin doğrusunun öğretilmesi, makat kaslarını güçlendirici egzersizlerin detaylıca anlatılması gibi, bağırsağın yeniden eğitimini kapsayan davranışsal bir tedavi yöntemidir. Bu tekniklerle beraber, sağlıklı bağırsak fonksiyonları için olması gereken diyet ve yaşam tarzı ve makat ve pelvik taban kasları egzersizleri sözel tarzda biofeedback tedavileri ve bilgisayar programlarıyla yapılan görsel/ işitsel biofeedback tedavileri de uygulanabilmektedir. Biofeedback tedavisinden ortalama 6 ay sonra tekrar anorektal manometre  ile hasta değerlendirilerek, mevcut durumu tedavi öncesi değerler ile karşılaştırılır.
  • İşlem nasıl ıuygulanır?
  • Hasta sırtüstü yatar pozisyonda dizleri bükük pozisyona getirilmektedir. Makat içine basınç ölçen makat probu yerleştirilir. Ayrıca makat etrafına kasların gücünü ölçebilmek amacı ile bir prob yerleştirilir. Hasta özel programların yüklendiği bilgisayarı görebilecek şekilde yalancı tuvalet şeklindeki sandalyeye oturtulur. Programın tekniği ve mantığı anlatılarak, hastadan makat kaslarının kasılıp gevşetmesi istenir.  İlk yapılan teste ‘eşik testi’ adı verilir ve bu esnada maksimum kasma ve minimum gevşeme ölçülür. Bunu takiben hastaya makatını sıkabileceği kadar dayanması tembihlenir ve ‘tahammül sıkma basıncı’ ölçülür. Hastaya göre belirli değişiklikler yapılarak sıklıkla makatı 5 saniye kadar kasma ve 10 saniye kadar gevşetme toplam 8 kez yapılır.
  • Her tedavi seansı yaklaşık 30-45 dakika sürmekle beraber ideal tedavi seans sayısı, hastadan hastaya farklılık göstermek kaydıyla ortalama 4-6 seansta bu egzersizler eşliğinde makat kasları ve dışkılama işlemi güçlendirilmeye çalışılıyor.
  • Hastalara arada başarısız olunabileceği ve bir defa egzersizin tam olarak sonuca ulaşmamasının, başarısızlık olarak kabul edilmemesi ve özellikle gastrokolik (mide-bağırsak) refleksin uyarıldığı dönem olan yemek sonrasında, tekrarlanması önerilir.
  • Gaz ve kaka kaçırma gibi durumlarda başarı şansı %50’lerde olup, kabızlıkta biofeedback tedavisi ile % 60-90 başarı elde edildiği bildirilmektedir.