TRAVMA

NEDİR?

Fiziksel ve psikolojik bütünlüğümüzü tehdit eden olaylara denir. Travma çocuklarda ölüm nedenlerinin yarısına yakınını oluşturur. Çocuklarda en sık künt travmalar oluşur. Ergenlik yaşına doğru da penetran travmaların(delici-kesici yaralanmalar) sıklığı artmaktadır. Vücuttaki tek bir sistem etkilenebileceği gibi, çoklu travma durumlarında birden fazla sistem etkilenebilir.

NEDENLERİ:

TANI-YAKLAŞIM:

Travmalı hastalarda öncelikle hayatı tehdit eden durumlar aydınlatılmalıdır.
Birincil yaklaşım, hastanın hayati fonksiyonlarının ele alındığı ilk 3-4 dakikalık zamanda değerlendirilen parametrelerdir. Bunlar hava yolu açıklığının sağlanması, solunum ve kan dolaşımının sağlanması başta olmak üzere, hastanın bilinç düzeyinin değerlendirilmesi, boynunun sabit tutulması, göğüs duvarının bütünlüğünün değerlendirilmesi, hastanın vücut ısısının korunması, idrar çıkışının kontrolü ve mide içeriğinin bir sonda ile boşaltılmasıdır. Bunlar ABC.. kuralı olarak adlandırılır. Hastanın damar yolu açıklığı sağlanır. Hastanın immobil yani hareketsiz tutulması sağlanmalı, açık yara varsa temiz pansumanı yapılmalı, ekstremite yaralanmaları uygun atellerle sabitlenmelidir. Tetanoz proflaksisi yapılmalıdır.
Travmalı hastanın değerlendirilmesinde bir sonraki aşama ayrıntılı fizik muayene, travmalı bölgeye ait değerlendirme ve gerekli tetkiklerin istenme aşaması olan ikincil değerlendirme dönemidir.

İSTENEN TETKİKLER:

Tam kan sayımı, kan grubu, kan biyokimyası, tam idrar tetkiki, direkt grafiler öncelikle istenilen tetkiklerdir. Hastanın durumuna ve etkilenen sistemlere göre ileri tetkik yapmak gerekebilir. Bunlar arasında hasta başı ultrasonografi (FAST), konvansiyonel ultrasonografi, kontrastlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme sayılmaktadır.
İstanbul Medeniyet Üniversitesi Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesinde, hastanın acil servise başvuru anından itibaren ilgili tüm branşlar koordineli ve hızlı bir şekilde hastaları değerlendirmekte ve tedavisini üstlenmektedir.

TEDAVİ YAKLAŞIMLARI:

Özellikle radyoloji alanındaki gelişmeler sonrasında, travma hastalarının tanı ve tedavisinde büyük yol katedilmiştir. Eski dönemlerde hastaların birçoğuna cerrahi tedavi uygulanırken zamanla bu tedavi yerini gözlem yani konservatif tedaviye bırakmıştır.
Hemodinamik olarak stabil olan (solunum ve dolaşım gibi hayati fonksiyonlarının iyi olması) hastalar klinisyenlerce takip edilmekte ve birkaç günlük hastane yatışı sonrası evde istirahat önerileriyle taburcu edilmektedir. Hastalar düzenli aralıklarla kontrole çağrılıp uzun dönem sonuçları değerlendirilmektedir.
Her türlü tedavinin uygulanmasına rağmen solunum ve dolaşım fonksiyonları kötüye giden, açıklanamayan kanama, karın içinde serbest hava olan, içi boş organ delinmesi düşünülen hastalara (karında peritoneal irritasyon bulguları varlığı) ise cerrahi tedavi uygulanmaktadır.