ANAL ATREZİ NEDİR? (Bebekte Makatın Kapalı Olması)
Anal atrezi bebeğin anne karnında gelişimi esnasında anüs açıklığının gelişmemesi ya da yerleşim yeri itibariyle olması gerektiği kas kompleksi (sfinkter) içinden geçememesidir. Anüste açıklık bulunmadığı için bebek kakasını yapamaz. Bu nadir görülen anomalinin doğumdan önce yapılan ultrason muayenelerinde fark edilmesi çok zordur. Yaklaşık 5000 doğumda 1 görülür. Doğumdan sonra bebeğin makatının kapalı görülmesiyle tanı konur. Ayrıca bebeğin kakasını yapamaması ve karnının şişmesi de şüphe uyandırır. Doğum sonrası dönemde yapılan genel muayenede kolaylıkla fark edilir, yerleşim yeri anomalisi olanlar ise ilerleyen süreç içerinde kronik dışkılama güçlüğü şikâyetiyle anneler tarafından hastanelere getirilmektedirler.
AMELİYAT GEREKLİ MİDİR, NASIL BİR AMELİYAT YAPILIR?
Anüs açıklığının var olup olmaması ya da yapılan incelemeler neticesinde gelişmemiş olan bağırsak kısmının anüs olması gereken yere olan uzaklığına göre yapılacak işlem değişmektedir. Anüs açıklığı olması gereken kas kompleksi içinde değil de daha önde yerleşik olması durumunda ameliyat genellikle tek seanslı olarak sadece makat bölgesinden yapılarak gerçekleştirilmektedir. Eğer anüs açıklığı hiç gelişmemişse o zaman kalın bağırsağın karın duvarına ağızlaştırılması (Kolostomi) yapılır, çocuk uygun yaş ve kiloya geldiğinde ise tamamlayıcı ameliyatın yapılması gerekmektedir.
Bu ameliyatlar yapılmadığında ise anüs yokluğunda bebeğin ölümü, yerleşim anomalisi olgularda ise kronik kabızlık kaçınılmazdır.
Ameliyat yapılacak işlem göre değişmektedir. Yerleşim anomalisi olgularında makat bölgesinden yapılacak işlem ile ameliyat gerçekleştirilirken, anüsün hiç olmadığı durumlarda ise kalın bağırsağın bir kısmı sol kasık bölgesinin üst kesimine ağızlaştırılmakta, bebek gaitasını buraya yerleştirilen torbaya yapmaktadır. Ameliyat süresi yapılacak işleme göre değişmekle birlikte 1 ile 2 saat arasında değişmektedir.
İşlem sonrası; Operasyon sonrası hasta yaşına göre yenidoğan yoğun bakım servisi ya da çocuk cerrahisi servisinde izleme alınır. Hasta yapılan ameliyatın durumuna göre 2-3 gün kadar yatırılır. Kolostomi yapılan hastalar barsak hareketleri başlar başlamaz beslenirken makat bölgesinde tek seanslı ameliyatı yapılan hastalar 4 ila 5 gün süreyle ağızdan beslenmemekte, gerekli beslenme desteği damar yolundan verilmektedir.
AMELİYATIN OLASI KOMPLİKASYONLARI NELERDİR ?
Yara yeri enfeksiyonu; tek seanslı ameliyatı yapılan hastalarda ameliyat yerinde dikişlerin açılması yada zorlamaya bağlı dikişlerin atmasına bağlı makat yerinde enfeksiyon gelişebilmektedir.
Anal darlık; ameliyat sonraki dönemde ameliyat yerinde darlık gelişebilmekte bu da yapılan dilatasyonlarla düzeltilebilmektedir.
Deri problemleri; Deri çevresinde kızarıklık, nemlilik, deri yüzeyinin sıyrılması, döküntü ve renk değişikliği ile karakterize olan deri problemleridir.
Stoma iskemisi ve nekrozu; stomanın açıldığı barsak bölgesinin kan dolaşımının engellenmesine bağlı gelişir, stomaiskemisi genellikle ameliyat sonrası erken dönemde görülür
Stomaretraksiyonu; stomanın geriye, karına doğru kaçmasıdır. Özellikle kolostominin erken dönemdeki komplikasyonlarının en önemlilerindendir. Görülme olasılığı % 1-8 arasındadır.
Kanama; Stomanın temizlenmesi sırasında bir miktar kanama normaldir, ancak aşırı kanama kontrol altına alınması gereken bir durumdur.
Stomaprolapsusu; Prolapsus, barsağınstoma yoluyla dışarı doğru aşırı derecede sarkmasıdır. Genellikle ameliyattan aylarca sonra ortaya çıkar ve görülme olasılığı % 5-14 arasındadır.
Parastomalherni; Parastomalhernilerstomanın çevresinde oluşan fıtıklardır. Parastomalherni önemli bir geç komplikasyondur. Görülme sıklığı %1-20 olarak belirtilmektedir. Parastomalherni barsak tıkanıklığı ve strangülayon (barsak düğümlenmesi) riski taşıdığı için önemlidir.
Atelektazi ve pnömoni; her ameliyat sonrası dönemde olduğu gibi tedaviyle düzelebildiği gibi ölümle de sonuçlanabilen akciğer enfeksiyonu gelişebilmektedir.