HASTALIKLAR
ÇOCUKLARDA REKTAL KANAMA
- Çocuklarda rektal kanama önemli midir?
- Rektal kanama genellikle aileler için korkutucu bir durumdur. Bununla birlikte rektal kanama çocuklarda yetişkinlerden daha sık görülen ve çoğu zaman basit nedenlerden kaynaklanan bir durumdur. Özellikle çocuğunuzun yaşına göre değişne pek çok farklı neden rektal kanama ile sonuçlanabilir. Bunların bir kısmı çocuk cerrahisi ilgi alanına girer.
- Ne zaman doktora gitmelisiniz?
- Hafif rektal kanamaların çoğu basit nedenlerden kaynaklanır. Yine de muayene yapılmadan rektal kanamanın ne nedenle olduğunu bilmek mümkün değildir. Bu nedenle rektal kanaması olan her çocuğun muayene edilmek üzere doktora götürülmesi gerekir. Bu amaçla Göztepe Çocuk Cerrahisi Polikliniği’ne başvurabilirsiniz.
- Rektal kanamanın farklı tipleri var mıdır?
- Rektal yoldan oluşan kanama sindirim sisteminin üst (mide ve ince barsak) veya alt (kalın barsak, rektum veya anüs) kısmından kaynaklanabilir. Üst sindirim sisteminden kaynaklanan kanamalarda genellikle siyahımsı katran renkli kan görülürken, alt sindirim sisteminden olan kanamalarda kan açık kırmızıdır. Bazı antibiyotiklerle soğuk algınlığı ilaçları gaytayı kırmızıya boyayabilir. Demir preparatları, bizmut içeren ilaçlar, çikolata ve aşırı yeşillik tüketimi de gaytanın siyah renkli çıkmasına yol açabilir.
- Yalnızca gaytanın rendgine bakarak kanamanın kaynağını her zaman söylemek mümkün olamayabilir. Çoğu hastada fizik muayene yapılmalı ve gereğinde ileri tetkikler istenmelidir.
- Rektal kanamanın sık görülen nedenleri nelerdir?
- Anal fissür: Anal fissür anüste çatlak olmasıdır. Genellikle aşırı sert veya büyük gayta çıkışı nedeniyle oluşur. Anal fissürler tüm yaş gruplarında görülebilir. Gayta çıkışı sırasında ağrı ve ıkınma olabilir. Gaytanın dışına bulaşmış veya anüs temizlenirken beze bulaşan parlak kırmızı kan vardır. Anal fissürü lan çocukların çoğunda kabızlık öyküsü vardır. Kabızlığın tedavisi ayrı bir bölümde anlatılmıştır.
- Süt veya soya proteini entoleransı: Bu durum “süt alerjisi” olarak da bilinir. 0-1 yaş arası çocuklarda görülür. İnek sütündeki veya soya sütündeki proteinlere karşı alerjik bir durumdur ve genellikle bebek mama ile beslenmeye başladığında ortaya çıkar. Anne sütü ile beslenen bebeklerde ise annenin tükettiği inek sütü aracılığıyla bebeklere geçebilir. Entolerans genellikle bir yaş civarında düzelir. Bulgular arasında kusma, isahl ve kanlı gayta çıkışı yer alır. Hekimin değerlendirmesi sonucunda bu tarz bir alerji olduğu düşünülürse diyet düzenlemesi yapılır.
- Juvenil polipler: Genellikle 2-8 yaş aralığındaki çocuklarda görülür. Ağrısız rektal kanama tipiktir. Bu tipteki polipler neredeyse hiçbir zaman kanser özelliği taşımaz; iyi huyludurlar. Tedavi için polipin çıkartılması gerekir.
- İshal: Enfeksiyon kaynaklı ishaller de okul öncesi ve okul çağı çocuklarında rektal kanamaya yol açabilir. Kontamine su içilmesi ya da yiyecek tüketilmesine bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi, bazı antibiyotiklerin kullanımında sonra da görülebilir. Sıklıkla kanlı ishale eşlik eden ateş ve karın ağrısı bulguları vardır. Tedavi için bir sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir.
- Diğer nedenler: Barsak tıkanıklığı ile seyreden invajinasyon veya doğumsal bir barsak divertikülü olan Meckel divertikülü gibi nedenler çocuklarda rektal kanamaya yol açabilen, ancak daha nadir görülen hastalıklardır. Bu tip durumlarda çocuğun genel durumu bozulur, rektal kanamaya ek olarak sarı veya yeşil renkli safralı kusma olabilri, karın ağrısı vardır, ateş olabilir. Rektal kanamayla birlikte bu bulguların görülmesi durumunda acil olarak çocuk cerrahisine başvurulması gerekir.
- Rektal kanamanın nedeni nasıl anlaşılır?
- Bazı durumlarda, doktorunuz rektal kanamanın nedenini anüsü muayene ederek anlayabilir. Bu muayene sırasında anüsün iç kısmını değerlendirmek için rektal tuşe (parmakla rektumun muayenesi) yapılabilir. Gaytada kan olup olmadığını anlamak için numune alınması gerekebilir.
- Rektal kanamanın nedeni anal fissür gibi muayene ile anlaşılabilir bir durumsa başka bir teste gerek kalmayabilir. Aksi takdirde sindirim sisteminin alt kısmını incelemek için kolonsokopi yapılması gerekebilir. Düz karın filmleri veya ultasonografi gibi görüntüleme yöntemleri ile inceleme gerekebilir. Çocuğunuzun öyküsü ve bulgularına dayanarak hangi testlerin yapılması gerektiğine doktorunuz karar verecektir. Tanısal testlerin tamamı Göztepe Çocuk Cerrahisi Kliniği’nde yapılmaktadır.
- Rektal kanama nasıl tedavi edilir?
- Yukarda anlatıldığı üzere rektal kanamanın pek çok olası nedeni vardır. Altta yatan nedene yönelik bir tedavi uygulanacaktır. Kanama hafif birle olsa bir çocuğunuzun bir hekim tarafından değerlendirilmesi gerekir.